İsrail'den Lezzetler: BOREKAS
- Bir Acemi Yolcu
- Apr 27, 2021
- 1 min read
İsrail sokak yiyecek kültürünün en önemli yiyeceklerinden bir tanesidir Borekas. Bildiğimiz, Türkçe “börek” kelimesinin Seferad Yahudilerinin dili Ladino’da kullanılan şekli olan “borekas” İsrail’de de aynı şekilde kullanılıyor.
Gün boyunca, İsrail’deki hemen hemen her fırında ve borekas tezgâhında bulabileceğiniz bu yiyecek, çok basit tarifiyle, ev yapımı veya hazır böreklik (veya filo) hamurun, yarım ay şekli verilip (farklı şekilde de olabilir) tercihe göre, peynir çeşitleri, ıspanak, mantar ve farklı çeşitte tuzlu malzemelerle doldurulup, fırına verilmesiyle hazırlanır. Çoğu zaman katı yumurta, turşu, zeytin ve sarmısaklı domates sosuyla servis edilir. Zaman zaman meyve veya şekerli malzeme kullanılarak tatlı olarak da sunulmaktadır. Yahudi dini kuralları gereği et veya et ürünleri içeriğiyle pek fazla hazırlanmaz veya çok nadiren rastlanır.
“Borekas”ın İsrail’de yaygın olarak bulunması ve sevilmesi tarihsel olarak bu bölgede çok uzun süredir var olmasıyla açıklanabilir. Osmanlı İmparatorluğu bugünkü İsrail’in bulunduğu topraklarda 400 yıl (1517-1917) boyunca hakim devletti ve “börek” Osmanlı’da en çok yapılan yiyeceklerin başında geliyormuş. Kesin olmamakla beraber “börek”in bir Osmanlı saray mutfağı icadı olduğu söylenir, ancak Osmanlı öncesi dönemde Orta Asya’dan Doğu Akdeniz’e, oradan Anadolu ve Avrupa’ya doğru göç eden kavimlerin yiyecek kültürü içerisinde börek benzeri yiyecekler oldukça önemli bir yer tutmaktaymış.
Bilinen diğer bir bilgi ise “borekas”ın 1 Kasım 1478 tarihinde başlayan İspanyol Engizisyonu’ndan kaçmaya başlayan Yahudi grupların Kuzey Akdeniz boyunca, Şabat (Cuma aksamı Cumartesi “sebt” günü) sofralarından eksik etmedikleri, börek benzeri, “empenadas”ı gittikleri yerlere taşımasıymış. İtalya’nın Emilia-Romagna bölgesinde bir süre yaşayan bazı Yahudi topluluklar, burada pişirilen yarım-ay şeklindeki “burriche” (“burrike” olarak okunur) denilen tatlı böreklerden esinlenerek, kendi yaptıkları yiyeceğe “Ladinolaştırılmış” adıyla “burichitas” (“burikitas”) demeye başlamışlar. Osmanlı’ya ulaşan Yahudilerin bu yiyeceği Osmanlı mutfağına dahil ettiği söylenir.
Afiyet olsun!
Comentarios